Günümüzde özellikle fabrikalarda çokça kullanılan asenkron motorlar bir ve üç fazlı olarak üretilmektedir. Alternatif akımla çalışan bir motor olan asenkron motorlar ilk defa 1888’de Nikola Tesla tarafından icat edilmiştir. Asenkron motorun üretimi ilk defa Westinghouse firması tarafından yapılmıştır. Günümüzdeki şeklini alana kadar boyutunda, ağırlığında ve veriminde değişikliklere uğramıştır. Çalışma prensibi endüksiyon motorlara benzediğinden dolayı asenkron motorlara endüksiyon motorlarda denir. Asenkron motorların devir sayıları yükle birlikte çok az değiştiğinden sabit devirli motorlar sınıfına girmektedirler. Asenkron motorların devir sayıları bir ya da iki kademelidir.
Asenkron motorlar çalışırken elektrik arkı oluşturmazlar. Asenkron motorların ucuz ve bakıma az ihtiyaç duymaları endüstride tercih edilmesini artıran bir başka özelliğidir. Endüstride genellikle motor ve jeneratör olarak kullanılırlar. Asenkron motorların senkron motorlardan farkı devir hızını sabit kalmayışıdır. Sanayide ve diğer birçok alanda kafes tipli asenkron motorlar kullanılır. Sebebi ise diğer kafes tiplerine göre daha dayanıklı, işletme güvenliği yüksek, bakımı daha kolay ve ucuz olmasıdır.
Asenkron Motorların Yapısı
Asenkron motorlar stator sargılarına uygulanan alternatif akımı rotorda mekanik enerjiye çeviren makinelerdir. Bir ve üç fazlı asenkron motorların çalışma prensibi birbirine çok benzer. Stator, gövde, rotor, yataklar, kapaklar, pervane, muhafaza tası; bunların dışında yapı parçaları (vidalar, segmanlar, mil ucu kaması, conta, kablo giriş rekoru, disk yay, vb.) olmak üzere 8 parçadan oluşur.
- Gövde: Genellikle alüminyum veya pik dökümden yapılan içinde stator ve rotoru bulunduran asenkron motorun en dış kısmıdır. En dış yüzeyinde motorun soğutulması için yapılan birbirine paralel soğutma kanalları vardır.
- Yataklar: Asenkron motorların yataklarında genellikle bilyeli tip ve silindirik makaralı rulmanlı yataklar kullanılır. Takılan rulmanlar rotorun rahatça dönmesi için kullanılır.
- Kapaklar: Gövdeye takılan kapaklar alüminyum ve pik dökümün preslenmesinden oluşmaktadır. Motoru dış etkilerden korumak için kullanılmaktadır. Kapaklar rotoru taşıyan kısımlardır.
- Pervane: Asenkron motorun soğutulması amacıyla kullanılır. Yüksek nitelikli plastik malzemeden imal edilmiştir. Açık tip motorlarda iç kısma motorun mili üzerine pervane takılır. Kapalı tip motorların soğutulması için rotorun dış kısmına pervane takılır ve üzerine bir kapakla kapatılır.
- Muhafaza tası: Pervaneyi korur ve pervanenin emdiği havanın gövde üzerine yöneltilmesini sağlar. Üç fazlı AC motor ve aksamları başlıca iki kısımdan meydana gelir. Bunlar; hareket etmeyen (duran) stator ve stator sargıları ile dönme hareketi yapan (dönen) rotor ve rotor sargılarıdır.
Stator: Asenkron motorun hareket etmeyen kısmıdır. İnce silisyumlu sacların preslenmesinden meydana gelmektedir. Üç fazlı döner manyetik alan sargıları burada bulunmaktadır. Üç fazlı döner manyetik alan sargıları burada bulunur.
Rotor: Asenkron motorun dönen kısmıdır. Rotorların manyetik nüvesi de statorun yapılışına benzemektedir. Sargı sarımlarına göre iki tiplerdir bunlar; sincap kafesli ve bilezikli rotorlardır. Her iki rotor da üzerine açılan oluklara silis telin sarılmasından oluşur.