Harita mühendisliği, yeryüzünün bütününün yada bir parçasının çeşitli yöntemlerle metrik düzeyde ölçülmesi ve elde edilen mekansal bilgilerin bilgisayar platformunda değerlendirilerek planlar ve harita biçiminde ifade ve tasvirinin yapılmasıdır. Buna ek olarak konuma bağlı her nevi ölçüm, hesaplama, çözümleme ve görselleştirme çalışmaları ile uğraşan mühendislik bilimi ve dalıdır. Bu bölüm teknolojik gelişmelere açık, çağdaş teknolojiyi en iyi kullanan mühendisliklerden birisidir. Harita ve Kadastro Mühendisliği, Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği ve Geomatik Mühendisliği, bu meslek alanını tanımlamada kullanılan diğer isimlerdir. Yanlış tanımlanmış meslek isimleridir.Jeodezi ve fotogrametri harita yapım yöntemlerinden sadece ikisidir. Halbuki daha bir çok harita yapım yöntemi vardır.
Kısaca harita mühendisi demek çok daha doğru bir tanımlama olacaktır. Çünkü geomatik mühendisiyim deyince insanların aklına geometri ve matematikle ilgili bir bölümmüş gibi etki bırakmaktadır. Hatta kendine ‘deterjan markası mı acaba?’ diye soranlar bile var. Sonuç olarak hepsi aynı iş alanını temsil etmektedir. Fakat ülkemizdeki üniversitelerde bu üç isimde kullanılmaktadır. Çoğu üniversite halkın zor anlamasının önüne geçmek için bölümün adının Harita Mühendisliği olmasında karar kılmıştır.Ki bence çok isabetli bir karar olmuştur.
Ülkemizde 20 üniversitede harita mühendisliği, geomatik mühendisliği veya jeodezi fotogrametri mühendisliği bulunmaktadır. Bunlar; Selçuk Üniversitesi, Kocaeli Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Bülent Ecevit Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Erciyes Üniversitesi, 19 Mayıs Üniversitesi, Aksaray Üniversitesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Gazi Osman Paşa Üniversitesi, Gümüşhane Üniversitesi, Katip Çelebi Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, 18 Mart Üniversitesi, Cumhuriyet Üniversitesi ve Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Okan Üniversitesi ve Avrasya Üniversitesidir.
Harita mühendisliği ve diğer adlandırmalarıyla jeodezi fotogrametri ve geomatik mühendisliğinin temel ödevi; yaşadığımız yeryüzünü daha iyi anlamlandırmak, planlamak, tasarlamak, izlemek ve idare etmek maksadıyla gelişmiş teknolojiye dayanan çeşitli mekansal yöntemlerin geliştirilmesi ve kullanımı, ülke ihtiyaçlarına mühendislik projelerine ve topluma yönelik çeşitli haritaların ve mekansal bilgilerin üretimi ve projelerin yer yüzünde konumun hassas olarak belirlenmesidir.Ayrıca gelişen,ilerleyen teknolojiler paralelinde bilimsel araştırma ve uygulamalarla bilime ve teknolojiye ülke çapında ve beynelmilel seviyede katkı sağlayan, verdiği mezunları ülkenin ve insanlığın hizmetine sunan uluslararası düzeyde tanınmış ve saygın, muteber bir mühendislik dalı olmaktır.
Jeodezi, fotogrametri, ölçme tekniği, katoğrafya kamu ölçmeleri, uzaktan algılama olmak üzere 5 ana bilim dalı bulunur.
Jeodezi
Basit tarif olarak yer ölçmesi manasına gelir. Genel bir ifade ile, zamana bağlı olarak yerin şeklini, büyüklüğünü ve yer yuvarlağının gravite (ağırlık) alanını saptamakla ilgilenen bilim dalıdır. Yerin geometrik şeklinin tayin edilmesi ve haritaya aktarılması matematiksel jeodezinin, gravite alanının belirlenmesi fiziksel jeodezinin konusudur.
Fotogrametri
Fotogrametri ışık yardımıyla resmederek ölçme manasına gelen bir sözcüktür. Fotogrametri ana bilim dalında yersel fotogrametri ve hava fotogrametrisi uygulamaları yapılmakta ve eğitimleri verilmektedir.
Ölçme Tekniği
İnsanlar arasında etkileşim arttıkça ve dünya medenileştikçe ,aidiyet mefhumunun önemi kavranmış ve insanlar sahip oldukları toprakları ölçme ihtiyacı hissetmişlerdir. Ölçme tekniği, günümüzde bütün meslek disiplinlerinin gereksinimi olan bir branşı haline gelmiştir. Gelişen ve yenilenen son teknoloji uydu bazlı konum belirleme sistemleri (GPS; Küresel Konumlama Sistemi) ve uygulamaları, mühendislik konstrüksiyonlarının deformasyon ve deplasman ölçmeleri, yer kabuğu hareketlerinin takip edilmesi,yatay ve düşey jeodezik kontrol ağları tesisi, kara yolu, demir yolu, köprü, baraj, tünel projeleri ve uygulamaları gibi pek çok şey ölçme tekniğinin çalışma sahası içerisinde yer alır.
Kartografya
Kartografya ana bilim dalı, coğrafi ve mekansal verilerin modellenmesi, işlenmesi, çözümlemesi, sunumu, görselleştirilmesi, harita dizaynı ve idare edilmesi, meydana getirilmesi ve teksir edilmesi üzerine araştırma ve eğitim öğretim çalışmalarıyla ilgilenir.
Kamu Ölçmeleri (Arazi Yönetimi)
Beynelmilel alanda Arazi Yönetimi olarak bilinmektedir.Harita Mühendisliği Bilim Dalı altında Coğrafi Bilgi Sistemleri olarak kurulmuştur. Kamu ölçmeleri ana bilim dalı, ülke toprak politikası bazında mülkiyet hakları, çevresel değerler ve toprak kullanım bilgilerine göre arazi yönetimi, kentsel ve kırsal toprak düzenlemesi, gayrimenkul değerlemesi ve finansmanı, kamulaştırılmasıdır. Özet olarak iyelik haklarının tanzim edilmesi ve biçimlendirilmesi gibi konularla uğraşan bilim dalıdır.