Ana SayfaBilimMeteoroloji Mühendisliği Nedir

Meteoroloji Mühendisliği Nedir

Merhaba arkadaşlar bu yazımızda meteoroloji mühendisliği tarihçesi , meteorolojinin araçlarını ve meteoroloji mühendisliği uygulama alanlarını sizlere anlatacağız. Öncelikle sizlere meteoroloji mühendisliği çalışmaları nasıl başadığını anlatacağım. Kırım Savaşı sırasında İngiliz-Fransız müttefik donan­ması, 14 kasım 1854 günü Sivastapol limanı önlerinde yakalandığı şiddeti; bir fırtınada çok büyük kayıplar verdi Fransız astronom Le Verrier, bu fırtı­nanın Avrupa üzerinde izlediği yolun saptanabileceğini, dolayısıyla fırtınanın önceden tahmin edilebileceğini fark etti, iki yıl sonra Fransa’da ilk meteo­roloji servisi, 1873 yılında da Viyana’da Uluslararası Meteoroloji Örgütü kuruldu.

O günden bugüne meteoroloji ser­visleri ve gözlem ağları giderek bütün dünyaya yayılırken, meteorolojide, atmosferin ve atmosfer olaylarının ev­rimini tanımlayan fiziksel ve mekanik süreçlerin bilimi olarak büyük bir ge­lişme gösterdi. 1950 yılmda meteoroIog J.G. Chamey ve J. von Neumann (bilişimin öncüsü) ölçümlerle kuram arasındakı birliği sağladılar. Bu tarih, sayısal hava tahminlerinin başlangıcı olarak kabul edilebilir.

Meteoroloji çalışmaları çok çeşitli aşamalarda sürdürülür: Dünya yüzeyi üzerindeki ve atmosferdeki fiziksel parametrelerin gözlemi ve ölçülmesi; böylece elde edilen verilerin uluslarası düzeyde değerlendirilmesi; iklim verilerinin arşivlenmesi; iklimle ilgili verilerin analizi ve hava tahminleri; tahminlerin ve iklim istatistiklerinin yayımlanması; kullanılan alet ve tek­nikler, tahmin modelleri, iklim, okya­nuslar vb konularında yürütülen araştırmalar.

Meteoroloji bilimi, Dünya Meteoro­loji Örgütü’nün (WMO) ve 1975 yılın­da 17 Avrupa ülkesi tarafından kuru­lan Reading’deki (İngiltere) Avrupa Meteoroloji Tahminleri Merkezi’nin sağladığı uluslararası işbirliği ve uydu gözlemlerindeki gelişmeler sayesinde ilerlemektedir.

Meteoroloji Araçları

Basınç, sıcaklık, rüzgar, nem oranı, yağış- güneşlilik vb’nin yeryüzünde ölçülmesi, uluslararası bir ağ oluşturan yaklaşık 14000 istasyon aracılığıyla gerçekleştirilir. Bu is­tasyonlardan 9000 kadarı karada, geri kalanları gemiler veya şamandıralar üzerinde kurulmuştur. Dünyanın her yerinde, yılın her günü, her üç saatte bir. WMO nub belirlemiş olduğu standartlara uygun olarak ölçümler yapılır. Veriler anında bütün ülkelere dağıtı­larak uluslararası bilgi alışverişi sağlanır. Ama bazı bölgelerde, özellikle okyanuslarda. Güney Yarıküre’de, Afrika’da ve kutup bölgelerinde hâlâ büyük boş­luklar vardır.

meteoroloji mühendisliği uçağı
meteoroloji uçağı

Yeryüzündeki bu ölçüm ağına ek olarak, rüzgarın hızını ve yönünü, sıcaklığı, nemi ve 25 km’ye kadar olan yükseltilerdeki atmosfer basıncını ölçmek üzere kurulmuş bir radyosondaj ağı vardır. Hidrojen veya helyumla taşıdığı aletlerle, 1500 istas­yondan günde iki kez ölçüm yapılır. Sayısal tahmin model­lerine veri sağlamak ve iklim tanımlamalarına yardımcı olmak amacıyla yapılan bu ölçümler, kısa vadeli hava tahmini için gerekli olan diğer gözlemlerle desteklenir.

meteoroloji mühendisliği nedir
meteoroloji nasıl ölçülür

Bu gözlemler, yağmur, dolu veya kar yağışını önceden kestirme olanağı veren radarlarla yapılır. Ayrıca 1960’tan beri ekvatorun üzerinde 36000 km yüksekliğe yerleştirilmiş olan yermerkezli uydular da bu amaçla kullanılmaktadır. Bu uydular her 30 dakikada bir, atmosferdeki bulut Örtüsünün görüntüsünü yeryüzüne iletir; böylece kötü hava koşullarının ne zaman nerede etkili olacağı önceden görülebilir.

Meteoroloji Mühendisliği Uygulama Alanları

Okyanus üzeri uçak seferlerinin başlamasından bu yana, meteoroloji mühendisliğinin en önemli uy­gulama alanlarından biri at­mosferin durumunun gözlenmesidir; çünkü ölümle sonuç­lanan uçak kazalarının yüzde 40’ı meteoroloji olaylarından kay­naklanmaktadır. Denizlerin gözlenmesi ise balıkçılık, petrol platformlarının çekilmesi, yelken yarışlan gibi birçok alanda yararlı olmaktadır.

Tarıma ilişkin meteoroloji gözlemlerinin başlangıcı çok eskiye dayanır. Tarımla uğra­şanlar, fırtına veya kasırga durumunda gerekli önlemleri alabilmek için en kısa vadeli tah­minlerden başlamak üzere, toprağı sürme, gübreleme, ilaç­lama, hasat vb ile ilgili en uygun zamanlamayı verecek orta vadeli tahminlere kadar her türlü bilgiyle ilgilidirler. Tarıma ilişkin iklim verilerinin derlenmesi, tarım mevsiminin başında, ortalama yerel koşullara en uygun türlerin seçilmesine, alınacak ortalama ürün miktarının belirlenmesine ve bir üretim stratejisi saptanmasına büyük ölçüde yardımcı olur. Hava tahminleri, şantiyelerin planlanmasında ve yönetiminde, karayolu taşımacılığında, elektrik üretim potansiyelinin değer­lendirilmesinde, açık hava spor yarışmalarında da yararlı ol­maktadır. Çığ, orman yangını, çevre kirliliği, su taşkını ve kasırga gibi tehlikelerin önceden haber verilmesinde daha özel tahminler değerlendirilmektedir.

Taner Hayret
Taner Hayret
Merhaba ben Taner Hayret, bir süre Türkiye de Elektrik ve Elektronik Mühendisliği üzerine eğitim aldıktan sonra, hayat serüvenime yurt dışında Nükleer Enerji Mühendisliği üzerine devam ettirmeye karar verdim. Burada sizlerle bilim adına tecrübelerimi paylaşacağım.

2 Yorum

Subscribe
Bildir
guest
2 Yorum
Inline Feedbacks
View all comments
Arıcılık Malzemeleri

Yeni Yazılar

Mühendislik Maaşları

Bunları Gördünüz mü?