Gece Neden Karanlıktır

Taner Hayret

MB Üyesi
Kayıt
24 Şubat 2015
Mesajlar
44
Tepkiler
48
Yaş
34
Küçük bir çocuğun sorabileceği basit bir soru gibi görünse de aslında bu sorunun yanıtı “Güneş gökyüzünde olmadığı için” denemeyecek kadar karmaşık. Öyle ki günlük yaşamımızın bir parçası olduğu için kanıksamış olduğumuz bu durumun nedeninin anlaşılabilmesi için 20. yüzyılın ortalarını beklemek gerekti. Bugünkü bilgi birikimimizle, bu sorunun yanıtını anlamamız zor olmasa da bu yanıtın ortaya
çıkarılmasının uzunca ve ilginç sayılabilecek bir öyküsü var.
uzay-turkiye-gece-fotografi.jpg

Evrenin sonsuz genişlikte olduğunu varsayalım, ki bu pek de yanlış olmaz. Bu durumda onun sonsuz sayıda yıldız içerdiğini de söyleyebiliriz. Sonsuz sayıda yıldız içeren bir evrende yaşadığımızı düşündüğümüzde gökyüzünün her noktasının bir yıldız parlaklığında, göz alıcı derecede parlak olması beklenir. Geçmişe baktığımızda bu sorunun en azından 1500’lü yıllardan beri insanların aklını kurcaladığı ortaya çıkıyor. Bu çelişkinin üzerinde ciddi anlamda düşünen ilk kişinin Heinrich Wilhelm Olbers olduğu tahmin ediliyor. Sorunun yanıtını artık biliyoruz. Artık çelişki ortadan kalkmış olsa da bu durum hâlâ Olbers Çelişkisi (ya da Olbers Paradoksu) olarak anılıyor. Olbers 19. yüzyılda Almanya’nın Bremen kentinde yaşayan bir tıp doktoruydu. O sıralarda tüm Avrupa kolerayla savaşıyordu. Bremen bu savaşı kazanan kentlerden biriydi ve Olbers’in bundaki rolü büyüktü. Gündüzleri mesleğini yapan Olbers, geriye kalan zamanının çoğunu gökyüzü gözlemleriyle geçiriyordu. Olbers’in çok sayıda kuyrukluyıldız ve küçük gezegen (asteroit) keşfettiği biliniyor. Yani Olbers iyi bir amatör gökbilimciydi. Yıldızlarla dolu bir evrenin neden karanlık olduğu sorusu, gökyüzüne meraklı Olbers’in de aklına gelmişti. 1823’te yazdığı bir makalede bu konuya değiniyordu. Olbers makalesinde konuyu şu şekilde ele alıyordu: Dünya’ya yakın yıldızlar, daha parlak olmalarına karşın sayıca daha azdır. Daha uzakta bulunan yıldızların parlaklıkları düşük
olmakla birlikte, aynı alana daha çok yıldız düşer. Eğer evren sonsuz büyüklükteyse,
gökyüzündeki her noktada bir yıldız görünmesi ve gökyüzünün Güneş’in yüzeyi kadar
parlak olması gerekir. Olbers böyle bir durumda : “Dünya ne kadar şanslı ki gökyüzünün her yerinden yıldız ışığı gelmiyor. Eğer öyle olsaydı, gökbilim pek az gelişecekti. Yıldızları tek tek gözleyemeyecek,
Güneş’i de yalnızca üzerindeki lekeleri sayesinde fark edebilecektik.
 
Yukarı Alt