Raylı Sistemler Mühendisi Görevleri

suayip_öz

MB Üyesi
Kayıt
25 Nisan 2016
Mesajlar
18
Tepkiler
13
Yaş
30
Meslek
Raylı Sistemler Mühendisi
Üniv
Karabük Üniversitesi
Raylı Sistem Mühendisi iş hayatında raylı sistemlerde;
a. Tasarım ve İmalat,
b. İşletmecilik,
c. Sertifikalandırma, Test ve Ölçümler,
d. Eğitim, Pazarlama ve İşletmeye alma,
e. Araçların Bakım ve Onarımı
f. Hat Planlaması ve İnşası,
g. Sinyalizasyon, Elektrifikasyon ve Telekomünikasyon (SET)
olmak üzere 7 farklı alanda görev yapmaktadır. Bu görevlerde, eğitim boyunca alınan; bilgi – beceri - tavır ve tutum şeklinde ifade edilen 4 eğitimsel meleke farklı boyutlarda kullanılacaktır. Aşağıda bu melekeler ve görevlerin ilişkisi açıklanmıştır.


1. Tasarım ve İmalat
Bu tür görev; Tasarım ve İmalat olarak iki başlıdır. İkisi de aynı işletmede yapıldığı gibi, farklı kurumlarca da yerine getirilmektedir.
Tasarımda; taşıt, sistem ve hat hakkında aşağıdaki girdiler ve işlemler dikkate alınmaktadır:
- Taşıtın türü (loko, EMU/DMU, vagon, vb.),
- Taşıtın üretiminde gerekli malzemeler (hafiflik, dayanım, ömür, ucuzluk, vb. kriterlere göre),
- Malzeme ve kompanentlerin temin şekli / yeri,
- Taşıt hesaplamaları,
- Tasarlanacak raylı sistem hattı( Demiryolu, Tramvay, HRS, Metro, Füniküler, Havaray, vb.),
- Hattın güzergâhı,
- Hatta uygulanacak teknik özellikler (tek/çift hat, eğim, kurb, enerji ve sinyalizasyon hattı, tünel, viyadük, köprü, emniyet yönetim sistemi, vb.),
- İmalatta uyulacak standartlar,
- Müşteri taleplerinin tasarıma yansıtılması,
- İş etüdü ve işlem planlamasının yapılması,
- Maliyet hesabının yapılması,
İmalatta ise, şartlar biraz farklıdır. İSTANBUL ULAŞIM AŞ, DURMAZLAR, BOZANKAYA,VA-KO, TÜVASAŞ,TÜDEMSAŞ, RAİLTUR firmaları; tasarım ve imalat operasyonlarını birlikte yapan işletmelere örnektir.
Bu kategoriye giren bir diğer firma da TÜLOMSAŞ’tır. Ancak bu kurum imalatlarının çoğunu yabancı lisans ve tasarıma göre yapmakta, üretim kendi tesislerinde tamamlamaktadır. Misal olarak;
- GM - ABD lisansıyla; DE 22000 ve DE 33000 lokolar,
- GE- ABD lisansıyla; PowerHaul 36000 tipi lokolar,
- KRAUS MAFFEI - Almanya lisansıyla; DE 11000 serisi manevra lokoları,
- MTE - Almanya lisansıyla; DE 24000 lokoları,
- TOSHIBA - Japonya lisansıyla; E 43000 tipi lokolar,
- HYUNDAI - ROTEM - Kore lisansıyla; E 68000 serisi lokomotifler Eskişehir’de üretilmektedir.
upload_2016-4-26_13-54-31.png

-Üretim mühendisleri tekerlek montajını denetliyor.

2. İşletmecilik
Bu görev raylı sistemler teknolojinin tatbik edildiği ortamlarda sistemi yönetmek, insan ve eşya taşımacılığı yapmakla odaklıdır. Bu işin görülmesi; ana hizmetler ve destek hizmetleri olmak üzere iki grupta yapılır.
Konuyu demiryolları bağlamında incelenmek için TCDD’nin Tablo 1’deki teşkilat yapısına bakıldığında; Ana hizmetleri gören 11 Daire başkanlığı ve 8 Bölge müdürlüğü, Destek hizmetleri için de 9 Daire başkanlığının bulunduğu görülmektedir.
Daire başkanlıkları planlama birimleri olup, demiryolu işletmeciliği bölge müdürlükleri tarafından yapılmaktadır. Raylı sistem mühendisi bu örgüt yapısı içinde; genel müdürlüğe bağlı 20 Daire başkanlığı bünyesindeki ana ve destek birimlerinde veya bu birimlerin 8 Bölge müdürlüğündeki servislerde görev yapabilirler.
upload_2016-4-26_13-58-1.png

-Demiryolu İşletmeciliği hizmeti içinde Loko atölye mühendisi çalışma ortamı

3. Sertifikalandırma, Test ve Ölçümler
Raylı sistem taşıtlarının imalat sonrasında hizmete girebilmesi için, bazı uluslararası kriter ve standartları sağlaması gereklidir.
Bu kriterler; Avrupa birliği normları (EU Norms) ve Uluslararası Demiryolu Birliği (UIC) kriterleridir. Taşıtları bu kriterler açısından, ilgili kurumlardan yetki almış test ve Sertifikasyon kurumlarında “test edilir” ve Sertifika alırlar. Bu tür kurumlar henüz Türkiye’de yoktur, ancak kurulma çalışmaları devam etmektedir. Raylı sistem mühendisi bu tür görevlerde çalışabilir.
Diğer yandan, demiryolu işletmeciliği kapsamında hattın periyodik ölçümleri yapılması gereklidir. Bu ölçümler “test trenleriyle” veya insan yardımlı aletlerle yapılmaktadır. Ölçümlerde; taşıtların yürüyüş takımları ve diğer elemanlarına yerleştirilmiş “sensörler” yardımıyla seyir anında hattın çeşitli özellikleri ölçülerek, grafikleri çıkartılmakta ve değerler kayıt altına alınmaktadır.
Bu ölçümlerin her aşamasında raylı sistem mühendisi görev almakta, sonuçları yorumlamaktadır.
upload_2016-4-26_14-5-2.png

-İnsan kontrollü makine ile demiryolu hattında geometrik ölçümler (Dever, Ekartman,vb.)

4. İşletmeye Alma, Eğitim ve Pazarlama
Raylı sistemlerde, bazı makine sistemlerin kurulması ve işletmeye alınması raylı sistem mühendisinin görevleri arasındadır. Bu makine sistemleri arasında; döner köprü, otomatik yakıt - yağ-kum doldurma tesisatları, vinç ve lift sistemi, sayılabilir.
upload_2016-4-26_14-8-34.png

-Döner köprü ve üzerinde DE24000’lük lokomotif

Raylı sistem mühendisi diğer yandan, raylı sistem ürünlerinin pazarlanmasında, fuarlarda sergilenmesinde ve insan eğitimlerinde de görev alacaktır.

5. Araçların Bakım ve Onarımı
Bu görev tanımına, raylı sistem taşıtlarının görev dönüşü bakımlarının yapılarak, sefere hazır hale getirilmesini hedeflemektedir. Bu tür görev; Mekanik bakım ve Elektrik-Elektronik bakım olarak ikiye ayrılmaktadır.
a. Mekanik Bakım ve Onarım
Bu bakım taşıtların; mekanik aksamı olan; motor, cer motoru, koşum takımları / çeki tertibatı, fren sistemi, güç aktarma organları, boji sistemi, gövde ve şasi elemanlarını kapsamaktadır. Bu bakımlar belirli periyotlarla yenilenir. Eksilen su, yağ, yakıt, patinaj kumu vb. maddeler tamamlanır, küçük, orta, büyük onarımlar yapılır.
b. Elektrik-Elektronik Bakım
Bu görev tanımında, lokoların, elektrikli setlerin ve yolcu vagonlarının; elektriki ve elektronik aksamının, bilgisayar yazılımının bakımı gerçekleştirilmektedir.

6. Hat Planlaması ve İnşası
Bu görev raylı sistem hattının planlanması ve inşasını kapsamaktadır. Hat inşası her ne kadar inşaat mühendisliğinin işi gibi görünürse de, raylı sistem mühendisi de bu işin içinde olup,raylı sistemler mühendisliği esaslarının sisteme uygulanmasını temin etmekle yükümlüdür.Hat planlaması trenlerde, konvansiyonel veya yüksek hızlı trenlere, hattaki sürate, taşıtların dingil basınçlarına, yanal yüklere, eğim – kurb, vd. hususlara göre yapılır ve uygulanır.
Kentsel raylı sistemlerde ise, istasyon sıklıkları seyir hızı, taşıt uzunlukları, hizmet kapasitesi, vb. parametreler dikkate alınmaktadır.
upload_2016-4-26_14-15-58.png

-Demiryolu hattı inşaatı


upload_2016-4-26_14-17-26.png

-Tramvay hattı inşaatı

7. Sinyalizasyon, Elektrifikasyon ve Telekomünikasyon (SET), Tren Koruma ve Kontrol

a. Sinyalizasyon
Raylı sistem taşıtlarının emniyetle seyir yapmasını sağlayan “trafik yönetim sistemi” sinyalizasyon sistemi olarak isimlendirilmektedir. Sinyalizasyon Merkez Tesisleri tren trafiğinin sevk ve idare edildiği merkezî birim olup, trenlerin uzaktan kumandası, sevk ve izlenmesini sağlayan sistemlerdir. Bu sistemler, “merkezî trafik kontrol birimi” (CTC) olarak adlandırılır.
Sistem merkezdeki kumanda masasından yönetilen; sarı, kırmızı, yeşil lambalarda tren trafiğini idare etmektedir.
upload_2016-4-26_14-20-51.png

-Sinyal lambaları

upload_2016-4-26_14-22-0.png

-Tren trafik kumanda merkezi (CTC)

Bu tür bir sistemde;
- Merkezî bilgi işlem ünitesi,
- İletim ünitesi ve iletim uyduları,
- Tren tanıtım ünitesi,
- Trenlerin ilerleyişinin izlendiği kontrol paneli,
- Trenlerin hareket saatlerinin gösterildiği ve kayıt edildiği protokol cihazı (trengraf) ve
- Grafik olarak çıktısının alındığı printer (kayıt) cihazları bulunur.
Ayrıca merkezle yol boyundaki istasyon ve trenlerle haberleşmeyi sağlayan telli, telsiz haberleşme sistemi ile haberleşme kayıtlarının tutulduğu cihazlar bulunur. Trenlerin hareket saatlerinin gösterildiği ve kayıt edildiği protokol cihazı (trengraf) ve grafik olarak çıktısının alındığı printer (kayıt) cihazları mevcuttur.

b. Elektrifikasyon
Raylı sistemler çeşitli amaçlarla elektrik enerjisi kullanırlar. Üretilen elektrik enerjisi; taşıt cer enerjisi amaçlı, trafik yönetim ve sinyalizasyon, haberleşme, yürüyen merdiven ve asansörler, havalandırma ve aydınlatma, yangın ve tehlike ihbar sistemleri gibi çok çeşitli kullanım amaçları için üretilir.

upload_2016-4-26_14-28-6.png

-Elektrikli demiryolunda; enerji, haberleşme ve sinyal elemanları

upload_2016-4-26_14-29-47.png

-Elektrikli demiryolunda katener hattı elemanları

c. Telekomünikasyon (Haberleşme)
Raylı sistem mühendisinin bir çalışma alanı da haberleşme hizmetlerinin yerine getirilmesini temindir. TCDD işletmesi; kuranportör, faks, telefon, e-posta, telem, teleks, GSM-R ve GPS ile tren takibi gibi farklı teknolojilerle kurumsal haberleşme yapar, trenleri takip eder. Telefon haberleşme TCDD’nin kendi telefon santralleriyle yapılmakta olup, PTT’den bağımsızdır.
upload_2016-4-26_14-31-48.png

-Elektrikli demiryolu taşıtlarında katenerden enerji alan pantograf


 
Son düzenleme:
Yukarı Alt