Uzay Yürüyüşleri

[Hasan ARSLAN]

Merhaba;
Merak ettiğim bir konu var sizin yanıtlayabileceğinizi düşünüyorum.
Geçmişte uzay mekikleri kullanılarak uzay aracı dışı görevler ve tamiratlar yapıldı. Örneğin Hubble teleskobunun tamiri.
Uzay aracı saatte 25000 km hızla gittiğine göre astronotlar o hızda nasıl dışarıda çalışabildi. nasıl oluyor da hız astronotları hiç etkilemiyor? İlginç olan bir astronot araca kablo ile bağlanmadan tamamen sırtındaki jet paketi ile araçtan ayrıldı. ve tekrar geri döndü. Bu nasıl mümkün olabildi. Bu konuda bana bir cevap yazabilirseniz memnun olurum?

 

[Oğuz Han Altıntaş]

Merhabalar, şöyle özetleyeyim zaten dünyamız yörüngesinde 30 km/s gibi müthiş bir hızla hareket etmekte, yani aslında biz koltuğumuzda hareketsiz oturduğumuzu düşünsek de düz hesap 30 km/s gibi bir hızla güneş çevresinde dolanmaktayız. Ancak biz insanlar bu korkunç hızın farkına bile varamayız. Çünkü dünyanın bu hareketi küçük pertürbasyonlarla sabit kabul edilebilir. Bu da karşımıza basit bir göreli hız problemi çıkarır. Otobüste ivmesiz 90 km/h ile giderken muavin dökmeden çay doldurabilir, işin içine açısal ya da çizgisel bir ivme dolayısıyla da kuvvet girdiğinde olan olur. Yani bize zarar verecek olan hız değil kuvvetlerdir. Dünya ve uzayda da durum aynı şekildedir. Uzay görevlerindeki mekikler veya podlar da haliyle dünya etrafında bir yörünge izlemektedir ve açısal momentum gibi fiziksel parametrelerle yine belli bir hızda dönmektedir; mesela Hubble için açısal/çizgisel hız, dolanım periyodu, apoapsis-periapsis, anomali değerleri gibi verileri AIAA makalelerinden bulabilirsiniz. Mekik ya da pod da yine dünyaya göre "saniyede kilometreler" ile yol almaktadır. Dolayısıyla dünyaya göre 2.5 km/s ile dönen bir alt yörünge podundaki astronot da sabit olarak 2.5 km/s ile döner, podun dışına çıktığında da yine 2.5 km/s ile dönmeye devam edecektir. Yani astronotun poda göre hızı sıfır m/s ya da sıfıra yakın olacaktır. Bu da işlevselliği olağan kılmaktadır. Astronot jetpack ile 2500 m/s ile giderken harekete zıt yönde kuvvet uygulayıp hızını 2499 m/s'ye çeker dolayısıyla kendi hareketi yönünde poda göre 1 m/s ile hareket etmiş olur. Astronot bu şekilde çalışacağı hızı jetpack ile poda göre ayarlar. Çünkü astronotun referans sistemi burada poddur.