Ebeveynler bebek odasını hazırlarken güvenliği ön planda tutar: doğru oyuncakları seçer, plastikten kaçınır, yalnızca pamuktan yapılmış giysiler alır. Hava nemlendirici ve temizleyici kullanır, doğru aydınlatmayı bile düşünür. Her şey kontrol altında gibi görünür. Ancak yapılan araştırmalar, bebek odasındaki en zararlı şeyin oyuncaklar ya da duvar boyası değil, bebek yatağı (matras) olduğunu ortaya koydu.
Bebek Yatağı Neden Tehlikeli Olabilir?
Kanadalı bilim insanlarının son çalışması, “güvenli uyku” kavramını sorgulatacak nitelikte. Çünkü bebeklerin günde 16–18 saate kadar vakit geçirdiği beşik ve yatak çevresinde, onlarca kimyasal bileşiğin biriktiği tespit edildi.
Toronto Üniversitesi araştırmacıları, 25 bebek odasında hava kalitesini inceledi. Sonuç şaşırtıcıydı: bebek yatağı çevresinde fitalatlar, alev geciktiriciler ve UV filtreleri en yüksek seviyede bulundu. Bu maddeler “yarı uçucu organik bileşikler” kategorisine giriyor ve havaya yavaş ama sürekli olarak karışıyor.
Bazalarda Bulunan Zararlı Maddeler
Araştırmada 16 yeni bebek yatağı incelendi ve her birinde 21 farklı kimyasal bileşik tespit edildi:
- Ortoftalatlar
- Fosfororganik esterler
- Benzofenonlar
- Salisilatlar
Hatta bazı yataklarda Kanada’da yıllardır yasaklı olan tris(2-kloroetil)fosfat bile çıktı. Çocukların oyuncaklarında sınırlandırılan fitalatlar, bebek yataklarında hâlâ kontrolsüz şekilde yer alıyor.
Üstelik bebek yatağı vücut ısısı ve ağırlıkla temas ettiğinde, yani bebek uyurken, bu kimyasalların salınımı kat kat artıyor.
Bebek Sağlığına Etkileri
Bebekler yetişkinlere kıyasla çok daha savunmasızdır:
- Daha sık nefes alırlar (10 kata kadar fazla).
- Ellerini ağızlarına götürürler, bu da kimyasal temasını artırır.
- Ciltleri daha geçirgendir.
Bu nedenle, bebekler yataktan yayılan kimyasallara karşı daha fazla risk altındadır. Araştırmalara göre bu maddeler:
- Hormonal dengeyi bozabilir
- Sinir sistemine zarar verebilir
- Hafıza ve dikkat sorunları yaratabilir
- Astım ve alerji riskini artırabilir
- Uzun vadede kansere yol açabilir
Bebek Yatağını Daha Güvenli Hale Getirmenin Yolları
Tamamen yataksız bir uyku mümkün değil, fakat riskleri azaltmak ebeveynlerin elinde:
- Organik ve sertifikalı yataklar tercih edin.
- Pamuk veya yün gibi doğal malzemelerden yapılmış ürünlere yönelin.
- Yatağı yeni aldıysanız, kullanımdan önce birkaç gün havalandırın.
- Plastik kılıflardan kaçının, pamuklu kılıf kullanın.
- Odayı düzenli havalandırın.
Sonuç: En Savunmasız Olanları Korumak
Araştırmanın en önemli sonucu şu: bebek ürünleri üreten firmaların daha sıkı denetlenmesi gerekiyor. Çünkü söz konusu olan, ömrünün yarısını yatağında geçiren ve en hassas dönemde olan bebeklerin sağlığıdır.
Doğru bebek yatağı seçimi, yalnızca konfor değil; aynı zamanda çocuğun gelecekteki sağlığı için de kritik bir adımdır.