Dual tone multi frequency (DTMF) nedir? Türkçeye çift tonlu çoklu frekans olarak çevrilmektedir. Anlatımlarda Türkçe karşılığı yerine İngilizce sözcük kökenleri olan DTMF kısaltması ile kullanılmaktadır. DTMF oldukça pratik ve kullanımı kolay uzaktan kontrolün sağlanabileceği bir bilgi iletim yöntemidir. DTMF ilk olarak Bell laboratuvarında geliştirilmiştir. Günümüzde telekomünikasyon şirketleri, bankalar ve insansız kontrolün sağlanması gereken bir çok telefon görüşmesinde kullanılmaktadır.
Örneğin operatörünüzün müşteri hizmetlerini aradığınızda telesekreter tarafından size söylenen “Devam etmek için 1 tuşuna basın” cümlesinin ardından basmış olduğunuz 1 tuşunu algılayan DTMF sensörlerdir. DTMF bilgi iletim yöntemi mevcut haliyle ağırlıklı olarak yukarıda bahsetmiş olduğumuz telesekreter hizmetlerinde kullanılmaktadır. Oysa uzaktan bilgi iletiminde karmaşık yapılar kullanmak yerine DTMF tek tuş ile basit ve kolay uzaktan kontrol sağlamaktadır.
Dual Tone Multi Frequency (DTMF) nasıl çalışır?
Şimdi ise DTMF bilgi iletim sisteminde frekans tonunun nasıl elde edildiğine bakalım. DTMF sistemlerde sayı ve karakterler bir adet yüksek frekans tonu ve bir adet düşük frekans tonu kullanılarak elde edilir. Toplamda 8 adet frekansın kullanılması sonucunda 16 adet sayı ve karakter elde edilmektedir. Bu değerler aşağıda tabloda belirtildiği şekilde elde edilmektedir.
Örneğin ‘8’ sayısını elde etmek için düşük frekanslı 852 Hz ile yüksek frekanslı 1336 Hz birleştirilmektedir. Bu iki frekans birleştirilerek sinozoidal bir işaret oluşturulur. Bu işaret Asin(2π852t) + Bsin(2π1336t) şeklinde ifade edilir. DTMF de seçilen frekans değerleri özel olarak harmonik oluşumunu engelleyecek şekilde seçilmiştir. Telefonlarımızda karşımıza çıkmayan ancak yukarıda görüntülenen A, B, C ve D harfleri ise savunma ve askeri alanlarda kullanılmaktadır. Yukarıda bahsi geçen işaret telefonumuzdan karşı telefona iletilir. Karşıdaki telefon kod çözme işlemini filtre dizisi veya ayrık fourier dönüşümü ile gerçekleştirir.
Bir sonraki yazımda sizlere Arduino tabanlı projelerinizde kullanabileceğiniz MT8870 DTMF sensörün kullanımından bahsedeceğim. Hoşçakalın!