Bu yazımda taşıtlarımızda dönüşü sağlayan Ackerman Prensibi hakkında bilgi vermek istiyorum. Ackerman Prensibi’ne ackerman direksiyon sistemi, ackerman açısı ya da ackerman ön düzen geometrisi de denilebilir.
Günümüzdeki arabalarda kullanılan ackerman direksiyon sistemi aracın dönüşü sırasında içteki tekerleğin dıştaki tekerleğe göre daha keskin bir dönüş yapmasıdır veya bir başka tanımla aynı dingile ait iki tekerleğin ayrı iki aşağı yukarı hareket ettirilmesine denir.
Taşıtlarda dönme hareketi bir dönme merkezi etrafında yapılır. Dönme sırasında tekerlek aks uzantılarının dönme merkezinden geçmesi iyi bir dönüş için gereklidir. Bu bakımdan tekerleklerin dönme sırasında saptırılması gereklidir. Bu gerekliliği de Ackerman Prensibi sağlar.
Bu sistemde aks uzantılarının dönme merkezinden geçmesi için ön tekerlekler mafsallı bir aks başlığına bağlanmıştır. Ön aks başları yani dingil başları birer başlık pimi üzerinden ya da küresel mafsallarla şasiye bağlanmıştır. Bu şekilde tekerleklerin kendi eksenleri etrafında beraberce dönmeleri sağlanmıştır.
Ackerman Prensibi
Aşağıdaki görselde a ve ß açıları farklıdır. Bu açılara ackerman açısı denir. Görselde de görüldüğü gibi a açısı, ß açısından büyüktür.
Taşıtlarda manevra kabiliyeti ya da dönebilme yeteneği, tekerleklerin dönebildiği minimum yarı çaptır. Bu çapı küçültmek istersek arka tekerleklere de dönme kabiliyeti vermemiz gerekir. Günümüzdeki bir çok şehirler arası otobüsler de bu kullanılmaktadır.
Taşıtta dönüş sırasında içteki tekerlek ile dıştaki tekerleğin dönme yarıçapları farklıdır. Ancak dönme merkezleri aynıdır. Bu da bizim dönüş yapmamızı sağlar.
Eğer Ackerman prensibi kullanılmasaydı güvenli bir dönüş sağlanamazdı ve aynı zamanda lastik aşınımları gözle görünür bir oranda artardı. Yani taşıtlarımızın dönüşünü Ackerman Prensibi’ne borçluyuz.
Aşağıdaki videodan Ackerman Prensibi hakkında daha fazla bilgi alabilirsiniz.
