Ülkemizde henüz birçok insanın adını telaffuz etmekte bile zorlandığı ancak geleceğin en parlak ve en gözde mühendislik dalı olacağına inandığım mekatronik mühendisliği hakkındaki bu makale; Bu mühendislik dalı hakkında henüz bilgi sahibi olmayan bireylere bir ön bilgi, halihazırda mekatronik mühendisliği okuyan öğrenci arkadaşlara ve bu bölümü tercih etmek isteyen mühendislik öğrencisi adaylarına da bir yol haritası olacağı inancındayım. Sözü daha fazla uzatmadan “Nedir bu mekatronik mühendisliği?” sorusuna kısaca bir açıklama getirelim.
Mekatronik Mühendisliği adından da anlaşılacağı üzere “Mekanik” ve “Elektronik” kelimelerinin birleşiminden türemiştir ve bu türemiş sözcük aslında bize bu mühendislik ile ilgili anahtar kelimeyi dolaylı yoldan da olsa çok güzel şekilde ifade etmektedir; “Çok Yönlülük.” İki kelimenin birleşiminden türediğine aldanmayın çünkü Mekatronik Mühendisliği tahmin ettiğinizden çok daha fazla bilgi birikimine sahip olmanızı gerektiriyor. Aşağıdaki görselde Mekatronik Mühendisliğinin kapsadığı alanların bazılarını görebilirsiniz.
Bu görsele bakan birçok insanın içinden, “Bir kişi bu kadar fazla konuda nasıl uzmanlaşabilir?” sorusunu sorduğuna eminim. Bu kadar konu başlığında uzmanlaşmaya ne lisans eğitiminin süresi ne de her öğrencinin kapasitesi yeterli olacaktır. Ama yanlış anlaşılan nokta işte tam da burasıdır. Mekatronik Mühendisi yukarıda gördüğünüz tablodaki her konuda ayrı ayrı uzmanlaşmak için eğitim almaz. Yukarıda gördüğünüz tüm konu başlıkları Mekatronik Mühendisliğinin temelini oluşturan ortak payda da bir araya gelirler. Bu ortak payda “Otomasyon” dur.
Mekatronik Mühendisi temelde her türlü otomasyon sistemden sorumlu mühendistir. İnsan bedeni kullanılmadan yapılan her türlü fiziksel iş ve bu fiziksel işi gerçekleştirme de etken her türlü donanım (hardware) ve yazılım (software) sistemi Mekatronik Mühendisini ilgilendirir. Lisans eğitimi esnasında edindiğiniz bilgiler, ağırlıklı olarak yukarıdaki tabloda gördüğünüz bölümlerin otomasyon ile ilgili olan kısımlarını içerir. Özetle anlatmak istediğim, toplum içinde birçok kez duyduğum “Mekatronik Mühendisliği her mühendislikten biraz öğretilen mühendisliktir.” Algısının tamamen yanlış olduğudur.
Ülkemizde Mekatronik Mühendisliği henüz çok yeni olduğundan buna bağlı olarak verilen eğitim şekli ve düzeyi de her geçen gün gelişmektedir. Bu sebeple her bölümde ve her meslekte olduğu gibi bir Mekatronik Mühendisinin hem eğitim aldığı esnada hem de iş hayatına atıldıktan sonra kendini geliştirmek adına ciddi sorumluluklar alması gerekir. Hele ki yukarıda bahsettiğimiz gibi çeşitli bilgi birikimlerine sahip olmayı gerektiren, her biri kendi alanında çok geniş konu başlıklarını barından bir bölümde okuduğunun bilincinde ise. Bu sebeple bu bölümü tercih edecek olan öğrencilerin ön bilgi amaçlı araştırmalar yapmaları ve deyim yerinde ise önce biraz “motoru ısıtmaları” çok önemlidir.
Üniversite öncesi bölüm ile ilgili yapılacak ön araştırmalar, hem bölümün tam anlamıyla içeriğinin öğrenilmesi ve size tam anlamıyla hitap edip etmediğini anlamanızda hem de çevrenizden size yöneltilecek klişe sorulara cevap vermenizi sağlayıp emin adımlarla üniversite hayatınıza adım atmanızı sağlayacaktır. Aynı şekilde bölümde okuyan mühendis adaylarının, ilgi alanlarına ve gelecekte çalışmayı arzu ettikleri sektör ya da sektörler için lisans eğitimleri süresince, temel mühendislik bilgilerini edindikten sonra, ilgi alanlarına yönelik bir kişisel gelişim planı hazırlamaları, başarılı bir Mekatronik Mühendisi olma yolunda kendilerine çok şey katacaktır. Atacağınız ilk adımınızı, geleceğinize yönelik ilgi alanlarınızı belirleyip kendinizi geliştirerek atacağınız daha büyük adımlarla devam ettirdiğinizde kendinizi hayal ettiğiniz gelecekte başarılı bir mühendis olarak bulmanız işten bile olmayacaktır.
Mekatronik Mühendisliğinin ülkemizde henüz kıymeti tam olarak anlaşılamamış bir mühendislik dalı olduğu düşüncesinde olsam da bu olguyu yıkacak olan Mekatronik Mühendislerinin yetiştiğine ve yetişmeye devam edeceğine inancım tam. Teknolojinin hızla ilerlediği günümüzde, robot, yapay zekâ, insansız sistemler ve otomasyonun her türlü alana ve sektöre yayıldığını görmemek neredeyse imkânsız. Zaman içinde kendini yetiştirmiş Mekatronik Mühendislerinin dünya da ve ülkemizde çok önemli bir mühendislik dalını temsil edeceklerinden kesinlikle şüphe duyulmaması gerekir.