Gök dürbünü, gök cisimlerinin (yıldızlar, ay, meteorlar vb.) gözleminde kullanılır. Sonsuz uzaklıktaki gök cisimlerini görmeyi sağlar. Peki gök dürbünü nedir ve nerede kullanılır? sorusunun cevabını inceleyiniz.
Gök Dürbünü Nedir
Gök dürbünü, evrenin keşfedilme zamanlarında insanlığın ilerleme kaydetmesini sağlayan temel araçlardan biridir. Gök dürbününde, mikroskopta da olduğu gibi iki adet yakınsak mercek düzeni bulunur. Objektif ve oküler mercek düzenidir. İsminden de anlaşılacağı gibi objektif gerçek görüntüyü verir. Oküler ise objektiften gelen gerçek görüntünün incelenmesinde büyüteç görevi görür. Objektif, “oküler halkası” ya da “çember” adı verilen bir yuvarlak meydana getirir.
Bu küçük, ışıklı yuvarlak okülerin arkasında yer alır ve çoğunlukla göz bebeği yuvarlağından bile küçüktür. Objektif, odak uzaklığı fazlasıyla büyük olan bir sistemdir. Rasathanelerde bulunan dürbünler de bu mesafenin birkaç metreye ulaştığını söylemek mümkün. Gök dürbününün içerisinde bir ağcık bulunur ve gözlem işleminde kesin bir ayar yapmayı sağlar. Bu ağcık adı verilen şey, örümcek ağının ipleri gibi ince ve birbirini dik kesen iki telden meydana gelmektedir.
Gök dürbününün optik ekseni, az önce bahsedilen ağcık tellerinin kesişme noktasından geçen doğrudur. Eğer herhangi bir yıldızın görüntüsü, bu kesişme noktası ile çakışıyorsa gözlem ayarı tamam demektir.
Gök dürbünün üzerinde bir de ayırıcı adı verilen küçük dürbün bulunur. Bu küçük dürbün gözlem ayarı yaparken kolaylık sağlar. Ancak gök dürbününün bilinmesi gereken en önemli özelliği görüntüleri ters veriyor olmasıdır. Dolayısıyla yeryüzündeki cisimlerin gözlemlenmesine uygun değildir. Bu yüzden, karada kullanılmakta olan uzun erimli dürbünlere, görüntü düzeltici optik bir düzen eklenmiştir.
Gök Dürbünü Nerelerde Bulunur
Gök dürbün, rasathaneler gibi gökyüzündeki olaylarla ilgilenen astronomi odaklı yerlerde bulunur. Uzayla ilgili araştırma yapılan yerlerin olmazsa olmazlarındandır.